محمد زارع از هنرمندان جوان ایرانی هست که در استاپ‌موشن به فعالیت مشغوله. علاقه محمد از دوران کودکی به سینما و مخصوصا انیمیشن باعث میشه تا دوره های فیلمسازی و طراحی انیمیشن رو با علاقه پشت سر بگذاره. از افرادی که در مسیر هنری ایشون تاثیر مهمی داشتن، تیم برتون بوده که شروع کارهای استاپ موشن موفقی رو در دنیا داشته. محمد تابحال در پروژه‌های انیمیشنی موفقی مثل سرزمین شادی، بازی با مداد، آدم برفی، دخترک آت آشغالی فعالیتهای مختلفی از جمله کارگردان، انیماتور و طراح دکور و عروسک رو به عهده داشته. یکی از پروژه های محمد، استاپ موشن دخترک آت آشغالی بوده که اولین حضور این فیلم انیمیشن در جشنواره به کسب جایزه بهترین فیلم در بخش انیمیشن جشنواره فیلم کوتاه تبریز باعث میشه که توام بوده با حضور چند تن از بزرگان سینمای ایران از جمله آقای ابراهیم حاتمی کیا. در ادامه مصاحبه اختصاصی ماهنامه هنرهای تجسمی پآن‌آرت رو داریم با این هنرمند درباره چندین پروژه انیمیشنی.
تعریف شما به عنوان یک انیماتور از استاپ موشن چی هست و زمینه شروع کار شما در استاپ موشن از کجا شروع شد؟
علاقه من به سینما و به خصوص انیمیشن از کودکی آغاز شد و طی سالها با تماشای آثار مختلف و تاثیر بسیاری که از دیدن این آثار میگرفتم، بیشتر شد. این علاقه زمینه ساز ورود من به دنیای سینما شد و پس از طی کردن دوره فیلمسازی، آموزش طراحی و انیمیشن کار در این حوزه رو شروع کردم. متحرک سازی شخصیت های یک برنامه آموزشی تلویزیونی به اسم “بازی با مداد” اولین تجربه من بود. آشنایی من با تکنیک استاپ موشن هم برمیگرده به علاقه زیادم به فیلم های “تیم برتون”. انیمیشن هایی که “برتون” کارگردانی کرده همه به صورت استاپ موشن اجرا شدن و این برام جالب بود که چه چیزی در این تکنیک وجود داره که فیلمساز خلاقی چون برتون رو جذب خودش کرده. بخاطر همین با پیش زمینه ای که از خوندن اشعار و نوشته های برتون داشتم، تصمیم گرفتم تجربه ای رو در این زمینه امتحان کنم.
تابحال چندین پروژه انیمیشنی توسط شما انجام شده؟
در این چند سال در زمینه انیمیشن، به عنوان انیماتور دوبعدی در پروژه تلویزیونی “بازی با مداد” و انیمیشن کوتاه “آدم برفی” حضور داشتم. به عنوان کارگردان، انیماتور، طراح دکور و عروسک در پروژه “دخترک آت آشغالی”،به عنوان کارگردان، انیماتور، طراح دکور و عروسک و تدوینگر در انیمیشن کوتاه “سرزمین شادی” و به عنوان تصویربردار ،انیماتور ، طراح عروسک و تدوینگر در پروژه استاپ موشن “قفس” شرکت کردم. اولین حضور انیمیشن “دخترک آت آشغالی” در جشنواره، کسب جایزه بهترین فیلم انیمیشن جشنواره فیلم کوتاه تبریز-سیب بود که توام شد با حضور چند تن از بزرگان سینمای ایران از جمله “آقایان ابراهیم حاتمی کیا، محمدمهدی عسگرپور،سعید راد، منوچهر محمدی، پژمان لشگری پور و سرکار خانم مریلا زارعی” در محل استودیو “دی دو دا” و تماشا و استقبال از این انیمیشن.
ایده انیمیشن دخترک آت آشغالی از کجا شروع شد و داستان این انیمیشن چه چیزی هست؟
ایده اولیه انیمیشن دخترک آت آشغالی از شعر کوتاهی به همین نام از “تیم برتون” بود. شعر جزء اشعار کتاب “مرگ غم انگیز پسرک صدفی” هست. شخصیت های حاضر در این شعر ها، بچه هایی عجیب و خاص هستن که به خاطر متفاوت بودنشون متحمل سختی و ظلم زیادی میشن و سرنوشت بدی پیدا میکنن. داستان هایی تلخ با ظاهری کودکانه ولی با مفاهیم عمیق انسانی و احساس برانگیز. موضوع این اشعار، من و یکی از دوستانم به نام خانم “شلاله خیری” رو مجاب کرد تا فیلمنامه ای رو نوشته و اجرا کنیم.
استوری بورد و مراحل اجرای این پروژه چطور انجام شد؟
پس از آماده شدن فیلمنامه و تعیین عوامل اجرایی پروژه، استوری بورد توسط “خانم خیری” و من طراحی شد و چون اولین تجربمون در این زمینه بود استوری بورد طراحی شده کاملا ایده آلیستی و جاه طلبانه بنظر میرسید. طراحی و ساخت دکور نزدیک 3 ماه طول کشید. به همت تصویربردار خوبمون آقای “روزبه شمشیری” و دستیارانشون موفق شدیم کار تصویربرداری را در مدت 4 ماه انجام بدیم و فریم های گرفته شده رو به مرحله کامپویزیت و تدوین ارسال کنیم. در آخر کار صداگذاری و تنظیم موسیقی انتخابی به کمک دوستان عزیزم “سعید عبادی” و “محمد فتحی” انجام گرفت.
از لحاظ تکنیکال، از چه ابزار و دستگاه هایی استفاده میکنید؟
استاپ موشن در بین تکنیک های انیمیشن، بیشترین شباهت رو به فیلمسازی رئال داره و میشه به اون فیلمسازی در ابعاد مینیاتوری هم گفت. بخاطر همین خیلی از تجهیزات مورد نیاز برای تولید با این تکنیک، همون مواردی هستن که در فیلمسازی استفاده میشه. با این تفاوت که نسبت به روش تصویربرداری، در این شیوه تجهیزات انتخاب میشن. ما برای پروژه خودمون از دوربین DSLR 60D CANON استفاده کردیم. این دوربین به ما امکان عکاسی فریم به فریم با کیفیت مناسب رو داد. در مرحله تولید هم، آرماتور یا همون اسکلت عروسک ها هم کاملا دست ساز بود و با کمترین هزینه توسط خودمون ساخته شد.
از پروژه ها و برنامه آیندتون صحبت کنین…
الان بروی پروژه سریالی “دی دو دا” کار میکنیم. این پروژه تم طنز آموزشی داره و برای مخاطبان خردسال تولید میشه. چند طرح دیگه در مرحله ایده پردازی و نگارش فیلمنامه هستن از جمله انیمیشن کوتاه “شق القمر” که قراره به صورت اپیزودیک تولید بشه. مجموعه “مصاحبه با شهروندان” که در قالب طنز به بیان مشکلات شهروندی و شهرنشینی می پردازه و مجموعه “قصه های بازار”که با هدف شناساندن بیشتر اماکن تاریخی تبریز از جمله بازار تهیه و تولید میشه.