فرش قرمزی از برگ های پاییزی

جشنواره پاییز – برگ دانشگاه هنر تهران

امیر وارسته یکی از هنرمند های پرذوق و هنرمند جشنواره پاییز برگ، متولد سال 1357 تهران است. او که از دانش‌آموزان دبیرستان‌های سمپاد در رشته ریاضی بود، دانشگاه را با تغییر مسیری جدی آغاز کرد و دانشکده هنر و معماری دانشگاه کاشان را به عنوان خانه نخستین آکادمیک خود در هنرهای سنتی و فرش انتخاب کرد.پس از دوره کارشناسی چند سالی را در حوزه هنرهای شهرى فعالیت کرد؛ برای دوره کوتاهی مدیر گالری برگ شد و از سال 1383 به صورت جدی‌تری، هنرهای محیطى را تجربه کرد، مدتی بعد برای گذراندن تحصیلات تکمیلی، آسیای جنوب شرقی را انتخاب و چند سالی را با اساتید مختلفی در حوزه‌های پرفورمنس، سینما و رسانه معاشرت کرد.

پس از حضور دوباره در ایران، مشغله اصلی او در دغدغه‌های اجتماعی و محیط زیستی خلاصه شد که هنرهای مفهومی، بستر و ابزار اصلی حضور متفاوت این هنرمند گردید.

ترکیبی از پرفورمنس، چیدمان، لند آرت که فصل مشترک همه آنها اجرای اثر در محیطی عمومی، جامعه و در تعامل زنده با مخاطب بوده است.

او اما خالق خبرساز ترین ویدیوی این روزها در رسانه هاست؛ تصاویری که از حضور دولتمردان در اثری هنری حکایت می کند.

“گذر نئولیبرالیسم” نام چیدمانی تعاملی ست که این هنرمند اجتماعی در فستیوال پاییز-برگ اجرا کرده است، یک مینیمالِ مفهومی که به سبب جانماییِ خاصِ خود در کنار سربازانِ هخامنشیِ نقش-بسته بر دیوارِ ساختمان وزارت امور خارجه، کنجکاویِ بیننده را معطوف خود می کند.

برگهایی که رنگشان در کنار راهبندهای تشریفات کناریِ شان، فرش قرمزی را می ماند که میزبان مخاطبان داوطلب برای قدم زدن است، میکروفون های متعددی بر روی برگ ها متمرکز شده اند و عابران به شرط گذاشتن هدفونی که صدای این میکروفون ها را پخش خواهند کرد، پا بر گذرِ مفروش با برگ های فرو افتاده بر زمین خواهند گذاشت.فانتزیِ صدای قدم زدن در پاییز و خش خش برگ هایش مقدمه ای پارادوکیسال برای این چیدمان است و در هنگامه ی حرکت و پا گذاشتن بر مسیر، این تضادها دو چندان می شود.

چه اینکه اینجا خبری از نجواهای عاشقانه نیست و شما صدای فریاد و ناله ی فرودستانی که در زیر پاهایتان لگد می گردند را می شنوید، دردی آشنا وجودتان را فرا می گیرد و بیش از پیش، رابطه ی نام اثر و آفرینشی که دچار آن گشته اید تمام ذهنتان را چنگ می زند…گویا امیر وارسته، هنرمند اجتماعیِ این اثر کوشیده است تا صدای فریادهای خاموش شده ی عاشق ترینِ زندگان در تضاربِ خونینِ تاریخ معاصر با این نگاه مکتبیِ جدیدِ حاکمان جهان باشد.

حضور محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و معاون سیاسی اش اما در این آوردگاه به شدت مورد توجه رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت، تا جایی که خبرنگار بلومبرگ در نقد راست افراطی متمایل به ترامپ در غرب و امریکای جنوبی با اشاره ی تحسین آمیز به اقدام دکتر عراقچی اینگونه می نویسد؛

«دولت ایران به یک اثر هنری مدرن در تهران ادای احترام می کند؛ بدون تمسخر…»

واکنش های صادقانه ی دیپلمات های ایرانی به پاییز برگ هم قابل احترام بود؛ ظریف با چهره ای نه به شادی همیشه می گوید:

“وظیفه ی یک هنرمند اجتماعیه که ما رو بیدار کنه و اینکه اقدامات ما چه آثاری بر روی مردم داره”

اما کارگردان این آفرینش محیطی(جشنواره پاییز برگ)، پیام اجرا را بیش از گستره ی مخاطب ایرانی خود می داند و فیلم حضور مخاطبان مردمی و از بطن جامعه اش را برای نخستین بار و پس از فروکش کردن پروپاگاندای خبری از طریق این رسانه و با این مضمون،

منتشر می کند:

خانم ها، آقایان

صبحتان به خیر

سلام…

من به قربان اشکهایتان، لبخندتان، فحش هایتان

هَلا که مهربانی شما را فهمیده ام

این وهله ی هنوز، فرصت دلدادگیِ انسان است

زمانِ همیشه ی حضور

و ظرف پُر رنگ شعور

من به قربان قدمهای لرزان و سبزتان

بر زردِ خودآگاه امید

که “مردم” پیامبرانِ  جهانِ پُر از دردند

آمده و آماده ی شنیدنم

آیه های آغوش بی منت تان را

خانم ها، آقایان

سلام

من به قربان ترس و تردید و کُرنش های مجبورِ شما

حاشا که مرا هیچگاه؛

شجاعتی بیش از ناله های پنهانتان نبوده است

مویه های سفید، غر زدن های سفید

من به قربان تشویق و تهمت های پر مهرتان

اینها صدای من است، صدای شماست

خواه جانکاه باشد، خواه جانکاه…

خط انداختن یا تلنگر زدن؛ خیش زدن خویش؛

کُنشِ هنرمند اجتماعی، سیاسی نیست؛ انسانی ست و داوطلبی و مشارکتِ دولتمردان، فارغ از قضاوت عملکردشان؛ ستودنی.

نئولیبرالیسم، کج‌راهه ی معروف و معاصر است، این به معنای تطهیر دیکتاتوری چپ ها در چین و کثافت صهیونیسم در دنیا نیست؛ نئولیبرالیسم درد امروز است، فراگیر تر از مکاتب و خون آشام های دیگر تاریخ…

خواستم تا هر یک از ما فرزندان زمین، قابیل درونمان را مراقبت کنیم، تا استعداد خود را در فراموشی صدای فرودستان بشناسیم و حواسمان باشد روزگاری را که به بهانه ی تکنوکرات دولتی بودن، بورژوای اجتماعی شدن یا آلوده ی رانت های سیاسی و اقتصادی و رسانه ای گردیدن، سراسیمه پا نگذاریم بر گُرده ی تهیدستان!

مسوولیتی هم اگر داشتیم، ساختارهای مافیای ستم در جهانِ اطرافمان را برنتابیم و دلیل فربه شدن بالادستان نگردیم، یادمان باشد تا من و تو، ما؛ انسان را رعایت کنیم.

در این اجرا، وحید ربانی، دستیار اول کارگردان بوده است و حمید مومنی خواه، دستیاری تولید را انجام داده است.

لازم به ذکر است رویداد هنری “پاییز-برگ” در قامت گفتمانی شهری برای سومین بار به همت انجمن دانش آموختگان هنر و با همکاری مدیریت شهری و با تاکیدی اجتماعی در هفته ی آخر پاییز ۱۳۹۸ برگزار گردید.