طراحی زیورآلات با مطالعات فراوان و تلاشی برای خلق آثاری شگرف
شاهرخ ضمایری فعالیتی حرفه ای در زمینه ساخت زیورآلات دارن. اشیایی که در ترکیب با طراحی دستی و صنعتی به زیورآلاتی بی‌بدیل تبدیل میشن، همگی از هنرمندی این استاد گرانقدر هستن. از ویژگی های کارهای این استاد میتونیم به تک محصول بودن اونها اشاره کنیم، به این معنا که هر اثر تنها یکبار ساخته میشه و تکثیری از اون وجود نداره. استفاده از سنگهای ویژه ای مثل سنگهای آتشفشانی یا شیشه‌هایی که قدمت تاریخی دارن رو به ویژگی‌های دیگه از آثار این هنرمند اضافه کنین. استاد ضمایری فعالیتهای حرفه ای خودشون رو در سوئد تکمیل کردن و حالا برای فعالیت در زمینه ساخت زیورآلات در ایران مشغول هستن. زیورآلاتی که در پشت برنامه ساخت اونها، زمان و مطالعات تاریخی و اتودهای بسیاری هزینه شده تا آثار نهایی، بی نظیر، بی همتا و ناب باشن.
در ادامه، مصاحبه اختصاصی مجله هنرهای تجسمی پان آرت رو خواهید خوند با هنرمند شاهرخ ضمایری که درباره طراحی زیورآلات اطلاعات مفیدی رو در اختیار ما قرار دادند. خوانندگان محترم میتونن از سایت شخصی استاد ضمایری برای مرور آثار بیشتر استفاده کنند: 7stone.se
شروع فعالیت هنری شما از کجا بود و چطور به ساخت زیور آلات علاقه مند شدید؟
قبل از شروع به فعالیت ساخت زیور آلات، تحصیلات من در زمینه معماری بود. اما بخاطر علاقه ای که در مورد اشیاء زینتی و همینطور جذابیت این حرفه داشتم، برای آشنایی بیشتر و بهتر به سوئد رفتم. لازمه بدونین که در سوئد برای یادگیری مهارتهای مختلف، دوره های تکمیلی خاصی برگزار میشه. بخاطر همین، بنده دوره های تخصصی رو ثبت نام کردم و در زمینه ساخت زیور آلات فعالیت خودم رو آغاز کردم. یادگیری دوره های تخصصی در این زمینه تقریبا دوسال طول کشید و بعد از اون به دنبال راهی بودم تا بتونم ساخته های خودم رو به نحوی شایسته ارایه کنم. علاوه بر این دوره ها بهتر دیدم تا تاریخ اروپا رو هم مرور کنم، چون میخواستم اثر ارایه شده با فرهنگ و اطلاعاتی که بدست آوردم آمیخته بشه و اثری خاص پدید بیاد.
انتخاب مواد اولیه و نحوه ساخت این زیورآلات به چه نحوی هست؟
زیور آلات تعریف خاصی داره و باید بگم که در زیور آلات از سنگهای قیمتی استفاده نمیکنن. در این هنر از شیشه، سنگهای خاص و اشیایی استفاده میکنم که بیشتر ارزش تاریخی دارن. برای مثال برخی از سنگهایی که در ساخت یک گردنبند یا دست بند استفاده شده از شرکتهایی خریداری میکنم.
این شرکت ها، اشیا بسیار قدیمی رو گردآوری میکنن و میفروشند؛ مثلا شیشه‌هایی که در پنجره یک کلیسای بسیار قدیمی استفاده شده بوده یا سنگهایی که از دهانه یک آتشفشان بدست میان. من هم نسبت به نوع طراحی و یا ایده‌ای که در ذهن دارم تعدادی از اونها رو خریداری میکنم و بعد از ساخت قالب و در تعدادی هم با دست به اونها شکل و فرم ویژه ای میدم. در مواردی نسبت به شیشه یا سنگ خریداری شده ایده ای رو پیاده میکنم تا به نتیجه خاصی برسم. کار کردن با این مواد خاص، یک اثر هنری ویژه رو پدیدار میکنه.
از زیورآلاتی که ساخته میشه به چه تعداد تهیه میشه و زمان لازم برای ارایه این آثار معمولا چقدر هست؟
نکته مهم در کار بنده این هست که از هر محصول، فقط یک عدد تهیه میکنم! یعنی شما گردنبند یا دست بندهایی رو که در سایت من مشاهده میکنین، فقط تک نمونه هستن و تولید دومی از اونها وجود نداره. دلیلش هم اینه که وقتی یک نمونه تهیه میشه، تمامی ذوق و سلیقه و حتی ایده اصلی صرف همون میشه و کاری فوق العاده از آب درمیآد.
در ضمن آثار من بصورت کارخانه ای نیست که به تعداد ساخته بشه. تک نمونه‌ای بودن کار از طرفی باعث بی همتا و منحصر به فرد بودن اثر هم میشه. چون من بیشتر به فکر ایده‌ی مناسب و ساخت یک اثر اصیل هستم تا سودآوری مالی. در مورد زمان باید بگم که هر اثر نسبت به نوع کاری که داره، زمان خاص خودش رو میطلبه. چون در بیشتر آثارم مجبورم که بعد از ساخت قالب، بصورت دستی برای برش یا کاشت سنگها اقدام کنم، هر اثر زمان متفاوتی رو لازم داره. مثلا از یک تا شش ماه برای یک گردنبند زمان لازم هست.
زیور آلاتی که در بازارهای ایران وجود دارند رو به چه نحو ارزیابی میکنین؟
جدای از کارهای خوبی که در نمایشگاه یا بازار بود؛ مشکل تعدادی از آثار نداشتن ایده جدید در طراحی بود. برخی از زیور آلات ایده‌ای کپی داشتن. از طرفی ماده اولیه استفاده شده به‌صورت آزمایشگاهی یا از مواد درجه دو یا سه تهیه شده بود. مثلا در مورد سیتریس یا سنگهای دیگه، ترکیب شیمیایی خاصی هست که باعث درخشندگی و کیفیت اون سنگ میشه.
برخی از سنگهای چینی هم کیفیت لازم رو ندارن و بخاطر ارزان بودن از همون سنگها در ساخت استفاده میشه. بخاطر همین مسائل هست که در دوره‌های تخصصی که خدمت شما عرض کردم، در مورد ترکیب مواد و تنوع سنگ مطالعات بسیاری رو هم انجام دادم تا محصول نهایی از مواد درجه یک با درخشندگی و کیفیت بالایی ساخته بشه.
برای گسترش هنر ساخت زیور آلات بصورت حرفه ای در ایران، چه فعالیتهایی داشتین؟
در سوئد با استفاده از مهارت‌ها و تکنولوژی پیشرفته اون کشور تونستم ترکیبی از سنت و مدرنیته رو در ساخت زیور آلات ارایه کنم. کارهایی که طرفداران بسیاری پیدا کرده. بعد از مدتی به این فکر افتادم که این هنر رو در ایران هم گسترش بدم. چون ما فرهنگی بسیار غنی داریم و از کشورهای اروپایی خیلی بیشتر و بهتر میتونیم آثار خوبی رو ارایه کنیم. البته از لحاظ تکنولوژی شاید مشکلاتی در ایران باشه، اما پشتوانه فرهنگی و ذوق و سلیقه در طراحی زیور آلات میتونه راهگشای کار باشه.
بعد از سالها، برای همکاری با هنرمندان ایرانی به کشورم برگشتم تا برای ساخت زیور آلات بررسی لازم رو انجام بدم. در نمایشگاه بین المللی زیور آلات هم با شرکتهایی که در این هنر فعالیت داشتن صحبت کردم. امیدوارم تلفیقی از هنر ایران به همراه تاریخ کهن این کشور باعث بشه تا آثار بی نظیری رو بسازیم.
