پان آرت - نشریه جامعه ی هنری ایرانیان
وب سایت علمی پژوهشی هنر

رنگ در استتار و کاربردهای آن در لباس های نظامی و تاکتیک جنگی

0 2,313

استفاده از رنگ در استتار و کاربردهای رنگ در نبردهای نظامی

رنگ و بافت، دو عامل بسیار مهم در طراحی هستند. این اهمیت زمانی بیشتر مشهود میشه که ارتباط با جنگ، استتار و پیروزی نیروهای جنگی هم درمیون باشه. آنچه که در این مبحث مطالعه خواهید کرد، مطالعات مختلفی است که گروه پان آرت درباره نقش رنگ و بافت در لباس نظامیان و نبردهای نظامی داشته.

رنگ از تعاریف مختلفی تشکیل شده و اصطلاحات بسیاری هم در این باره وجود داره. از جمله فام، اشباع، روشنایی، غلظت و سایر. اما یکی از مهمترین تعاریف مرتبط با رنگ که در حیطه نظامی هم کارآمد هست، “ارزش رنگ” نامگذاری شده. زمانی رو تصور بکنید که با دوربین، تصویری رنگی رو ثبت میکنین. شاید بخاطر تنوع رنگ و ترکیب بندی، بسیاری از المانها در کادر از دید شما مخفی بمونه. اما زمانی که تصویر بصورت تک رنگ عکاسی بشه، تیرگی و روشنایی هر رنگ، ارزش خاصی به تصویر میده. از این جهت “ارزش رنگ” به دنیای تیرگی و روشنایی رنگها پیوند داده شده. طبیعی هست که برخی رنگها از ارزش بیشتر یا همون روشنایی بالاتری نسبت به بقیه برخوردار هستن. برای مثل رنگ زرد، بدون توجه به رنگی بودن اون، دارای ارزشی بسیار بالاست. چون وقتی از دید نور و تک رنگ بودن اونرو بررسی کنیم، روشنایی بالایی نسبت به سایر رنگها مثل قرمز، آبی یا سبز در اون دیده میشه.

ارزش رنگ شاید امروز در عکاسی یا نقاشی کمتر مورد توجه قرار داره و اکثر هنرمندان با ترکیب بندی و تنوع رنگ، آثار خودشون رو تکمیل میکنن. اما در دوربین های دید در شب و دوربین های تک تیراندازان نظامی، موضوع ارزش رنگ کاملا فرق میکنه. همه چیز از دید یک سرباز نظامی که دوربین جنگی داره و یا سیستمهای مدار بسته، با یک نور سبز یا تنها خاکستری تعریف میشه. اینجاست که تنوع رنگی در لباس و انتخاب رنگهای مناسب در کنار بافت، میتونه یک فرد رو از دید دوربین مخفی نگه داره. از این رو طراحان لباس های نظامی سعی میکنن تا در استتار کردن شخص از دید دوربین، تنوع رنگی مناسبی رو انتخاب کنن.

نقش رنگ در استتار و نبردهای نظامی

دوربینهای دید در شب با پرتوافکنی و تقویت نورهای منعکس شده از یک شی و همینطور تقویت نورهای کمی که در محیط هست به شناسایی موضوعات در تاریکی میپردازن. اگر یک شی و یا فردی در تاریکی، تنها با یک رنگ بکار رفته در لباسش جلوی دوربین قرار بگیره، یا دیده نمیشه و یا شناسایی اون راحتتر امکان پذیر هست. چون یک رنگ، تنها میتونه یک ارزش رو ایجاد کنه و این روشنایی بصورت خیلی محصوص در دید دوربین ثبت میشه. اما اگر تنوعی از چندین رنگ با ارزشهای مختلف در لباس ایجاد بشه، تیرگی و روشنایی های ثبت شده در دوربین، موضوع رو طبیعی تر و استتار شده با ارزشهای متنوع محیط اطراف ثبت میکنه و در نهایت شناسایی سخت تر میشه. رنگهایی که در دوربین های نظامی و یا مداربسته دیده میشن بواسطه اینفرارد یا نور فراسرخ “IR Illuminator”تجزیه میشن. اینفرارد طول موج متوسط و بلند رو حمایت میکنه و فرای محدوده قابل درک توسط انسان هست. از اینفرارد در طراحی دوربین های مداربسته و نظامی استفاده میشه و این اشعه با تحلیل ارزش رنگ، میتونه موضوعات مخفی در تاریکی شب رو نمایش بده.

نقش رنگ در استتار و نبردهای نظامی

رنگ، ارزش رنگ و ارتباط اون با دوربین های مداربسته یا نظامی رو میتونین در لباسهای متنوع نظامی هم پیدا کنین. اکثر لباس های نظامی با تنوعی از رنگهای تیره و روشن ساخته میشن. این تنوع نه تنها بخاطر زیبایی، از طرفی بخاطر قوانین رنگ، ارزش رنگ و قدرت ایجاد استتار در رنگ هست. دلیل انتخاب رنگهایی چرک و تیره و یا بقول دوستان مرده در لباسهای نظامی، ارزش رنگی اونهاست. روشنایی ایجاد شده از تعدادی رنگهای کاربردی نظامی، باعث ایجاد ارزش های مختلف در دید دوربین میشه و هماهنگی و یا همخوانی اون رنگ با طبیعت اطراف، بهتر عمل میکنه. این انتخاب رنگ علاوه بر ارزش رنگ، با توجه به تناسبات محیط کاربردی رنگ هم انجام میشه. برای مثال لباس نیروهای زمینی از رنگهایی مشابه آنچه که در خاک و صخره ها هست استفاده میکنه، یعنی خاکی و قهوه ای. در لباس مخصوص نبردهایی در جنگل و مراتع سبز از رنگهای سبز روشن و تیره و قهوه ای درختان و درنهایت برای سربازان جنگ شهری باید از رنگهایی مناسب با فضای سرد شهر یعنی خاکستری های روشن و تیره استفاده کرد.

نقش رنگ در استتار و نبردهای نظامی

استتار کردن موضوعات از دید اشعه اینفرارد و همینطور دوربینهای تک رنگ با توجه ارزش رنگی، موضوعی هست که از سالیان گذشته حتی در جنگ جهانی هم از اون استفاده میشه. یکی از مثالهای خوب، نبرد آلمان با ارتش شوروی سابق هست. با توجه به بمبارانهای مختلفی که ارتش آلمان نازی بروی کرملین و شهرهای مهم شوروی سابق انجام میداد، بسیاری از ساختمان های این کشور با تعدد استادیوم، کاخ های مجلل و حتی زمینهای مختلف سالم موندن. دلیل؛ استفاده از رنگ در استتار بود. دوربین های عکاسی هواپیماهای آلمانی، بصورت سیاه-سفید-خاکستری عکاسی هوایی انجام میدادن. با توجه به این موضوع، دستور دولت شوروی برای رنگ کردن قسمت های مهمی از شهر آغاز شد. کاخ کرملین، استادیوم های بازی و انبار مهمات با رنگهای مختلفی از سبزتیره، زرد و آبی نقاشی شدن تا در دید دوربین، یک زمین بایر رو شبیه سازی کنن. این اتفاق در سال 1942 در جنگ جهانی بود و تصاویر سالها بعد یعنی 1966 هم سالم موندن قسمتهای مهم شهر رو اثبات میکنه. حتی با رنگ، جاده هایی فرضی هم ایجاد شد تا احتمال بمباران کمتر بشه. با این روش، یک سوم از بمبهای ارتش آلمان، در مناطقی بایر و خالی از سکنه و فقط بخاطر تصور اونها از ارزش رنگی مناطق خاص، ریخته شد و بسیاری از مناطق مهم پایتخت سالم موند.

نقش رنگ در استتار و نبردهای نظامی

کاربرد رنگ در کنار بافتهای مختلفی که میشه ایجاد کرد، در استتار صحبتها و ایده های بسیاری رو ایجاد کرده. در قسمتهای بعدی از نقش رنگ و بافت در استتار، به این موضوع میپردازیم که چرا با وجود هزینه های فراوانی که در نبردهای مختلفی از طرف کشورهایی چون کانادا و یا آمریکا شد، شکست های متنوعی برای نظامیان بوجود اومد. دلایل مختلفی مثل رنگ، بافت و جنس لباس از مواردی هستن که در قسمتهای بعدی مورد بررسی قرار میگیره.

رضا عالی

درباره نویسنده: رضا عالی ؛ سردبیر و مدیر مسوول مجله و سایت پان آرت، مدرس گرافیک دیجیتال

ارسال یک پاسخ