لیبل های IML و صنعت تولید

لیبل های IML  و صنعت تولید

ایران بزرگترین بازار مصرف ظروف تزریقی پلاستیکی IML در خاورمیانه پس از ترکیه و عربستان سعودی است و علاوه بر واردات گسترده این قبیل ظروف از خارج کشور، تعدادی از شرکت‌های داخلی نیز اقدام به تولید در داخل کشور کرده‌اند.

 شرکت‌های  داخلی بسیاری هستند که در حوزه تولید انواع ظروف IML فعال می باشند، ولی این فعالیت صرفا به قالب ریزی خلاصه شده و حجم چند صد میلیونی قطعات لیبل چاپ و دایکات شده در سال عمدتاً وارداتی بوده که مبدا بیشتر آنها کشورهای اروپایی از جمله ترکیه است.

مجال نمایشگاه چاپ و بسته بندی این وظیفه را بر اینجانب گوشزد می کرد تا هر چه بیشتر مخاطبان صنعت را به بهره برداری از این فرصت کسب و کار واقف کرده و از پتانسیل کارآمد لیبل های IML سخنی به میان آورم.

قطعا چاپ و عملیات تکمیلی این نوع لیبل ها مستلزم تجهیزات مناسب و اختصاصی است که مشاوره مهندسی آن در چارچوب این مقاله نمی گنجد.

IML چیست؟

عبارت «لیبل درون قالبی» (In mould labeling)  به طور مستقیم از یک تکنیک اقتباس شده است که در آن یک لیبل پلی پروپیلن (PP) از پیش چاپ شده در یک قالب جای می‌گیرد.

این شکل قالب منطبق بر محصول نهایی است. سپس پروپیلن ذوب شده به این قالب اضافه و با لیبل ترکیب می‌شود و در حین خشک شدن شکل قالب را به خود می‌گیرد.

نتیجه: لیبل و بسته‌بندی با یکدیگر آمیخته و یکی می‌شوند.

 از آن سال‌ها تا به امروز تغییرات زیادی در فناوری‌های این حوزه رخ داده و مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار گرفته است.

مصرف ظروف پلاستیکی لوکس با لیبل IML (In Mold Labeling) طی ده سال اخیر در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان رشد قابل‌توجهی یافته و اغلب تولیدکنندگان بستنی، مواد لبنی، حلواشکری، تخم مرغ پاستوریزه، خرما، رنگ و حتی پیاز سرخ کرده، تمایل به استفاده از این ظروف شکیل و جذاب برای بسته‌بندی محصولات خود دارند.

ظهور فناوری تولید ظروف پلاستیکی و لیبل‌گذاری درون قالبی به دهه اول 1980 میلادی برمی‌گردد.

جالب است بدانید بخش عمده زیبایی ظروف IML به خاطر استفاده از لیبل فیلمی (از جنس پلی پروپیلن) و الصاق آن به هنگام شکل‌گیری این نوع ظروف درون قالب است. 

لیبل‌های مورد استفاده در این ظروف علاوه بر زیبایی حاصل از کیفیت چاپ، مقاومت در برابر رطوبت و خش، به واسطه هم جنس بودن با مواد مذاب تزریق شده برای تولید ظرف (برای مثال هر دو از جنس پلی پروپیلن‌اند) یک تکه می‌شوند و گویی تصاویر بر همه وجوه ظرف چاپ شده است و نشانی از الصاق لیبل نیست.

 استفاده از لیبل‌های IML در صنعت بسته‌بندی پس از لیبل‌های شرینک اسلیو بالاترین نرخ رشد در ایران را دارد. 

فرایند تولید ظروف و لیبل‌های IML 

همان‌طور که اشاره شد فناوری درون قالبی یا IML از جمله روش‌های پرطرفدار الصاق لیبل به ظروف پلاستیکی است.

در این روش لیبل‌های چاپ شده از جنس فیلم PP شفاف و صدفی، پس از چاپ و دایکات در اشکال معین و متناسب با ظرف از جمله، دایره ای، صلیبی، کمانی، … با استفاده از روبوت از داخل خشاب خارج شده و داخل قالب قبل از تزریق پلیمر به کمک القای بار الکتریکی یا کانال‌های خلاء جایگذاری و ثابت می‌شوند.

با تزریق مواد مذاب پلاستیکی به داخل قالب Injection molding، لیبل و ظرف پلاستیکی یکپارچه می‌شوند و به هیچ وجه نمی‌توان لیبل را از بدنه ظرف جدا کرد.

جایگذاری لیبل و ثابت کردن آن درون قالب در صورتی که با اشکال مواجه شود، منجر به تولید ظروف معیوب با لیبل چروک و ناصاف یا نفوذ مواد مذاب به داخل مجاری مکنده لیبل می‌شود.

از همین روش با اندکی تغییرات در فناوری‌های  Blow molding و Thermoforming نیز استفاده می‌شود.

کیفیت لیبل از وجوه مختلف (نوع و ضخامت فیلم، نوع مرکب و پوشش ورنی، کیفیت چاپ و دایکات، کیفیت بسته‌بندی لیبل‌ها برای سهولت انتقال به خشاب دستگاه و …)

برای تولید‌کنندگان ظروف IML اهمیت بسیار بالایی دارد.

از این رو آنها در انتخاب تولیدکننده لیبل‌های IML حساسیت ویژه‌ای به خرج می‌دهند، چرا که هر گونه اشکال به هنگام عملیات لیبل‌گذاری از خشاب تا قالب، منجر به افت کمی تولید و حتی توقف ماشین می‌شود.

انواع روش‌های تولید IML

همانگونه که پیشتر یاد شد، لیبل‌زنی درون قالبی را می‌توان به سه روش تولید کرد:

• قالب‌ریزی تزریقی
• قالب‌ریزی دمشی
• قالب‌ریزی حرارتی

در ادامه ابتدا برای آشنایی بیشتر شما به روش قالب ریزی و سپس لیبل گذاری هر روش اشاره می شود.

قالب‌ریزی تزریقی چیست؟

• فرآیند قالب‌ریزی تزریقی از طریق تزریق ماده درون یک قالب انجام می‌شود. این تکنیک به طور متداول با استفاده از پلیمرهای ترموپلاستیک و ترموست اجرا می‌شود.
• در حین فرآیند قالب‌ریزی تزریقی، مقداری از توده مایع داغ تحت فشار زیاد درون یک قالب تزریق می‌شود. این توده پس از افت دما سفت و جامد می‌شود و شکل قالب را به خود می‌گیرد. روش قالب‌ریزی تزریقی برای تمامی انواع ظروف همچون قالب‌های کره یا ظروف ماست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

IML تزریقی چیست؟

• IML از طریق قالب‌ریزی تزریقی به معنی لیبل‌زنی محصولات، درون یک قالب است. در این روش یک لیبل IML درون قالب قرار می‌گیرد. در حین فرآیند تزریق، پلیمر مذاب تزریقی با لیبل درون قالب ترکیب می‌شود.
• نتیجه نهایی بسته‌بندی تزیین شده تک جزیی است که در یک مرحله تولید شده است.
• قالب‌ریزی دمشی چیست؟
• قالب‌ریزی دمشی یک تکنیک است که برای تولید اجزای پلاستیکی توخالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قالب‌ریزی دمشی می‌تواند از طریق اکستروژن، تزریق یا کشش توده مایع داغ درون یک قالب انجام شود. در این روش ماده منبسط شده و شکل قالب را به خود می‌گیرد. قالب‌ریزی دمشی یک تکنیک برای تولید ظروف برای مایعات همچون روغن‌های سرخ کردنی است.
• IMLدمشی چیست؟
• IML قالب ریزی دمشی به معنی تزیین محصول درون یک قالب است. لیبل IML درون قالب قرار داده می‌شود. در ادامه فرآیند دمشی، پلیمر مذاب با لیبل درون قالب از یک رو یا دو رو آمیخته می شود. نتیجه نهایی بسته بندی تزیین شده یک تکه است که تنها در یک مرحله تولید شده است.

ترموفرمینگ چیست؟

ترموفرمینگ یک تکنیک برای تولید بسته‌بندی‌های پلاستیکی محکم است. این فرآیند براساس حرارت‌دهی یک ورق ترموپلاستیک (گرما‌فرم) و شکل‌گیری آن در یک ابزار فرم‌دهی انجام می‌شود.

زمانی که پلاستیک سرد می‌شود، به شکل قالب فرم‌دهی جامد می‌گردد. تکنیک ترموفرمینگ به طور معمول برای تولید انواع بسته‌بندی‌های حائل مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این مورد، ورق‌های چند لایه به بسته‌های مانع نور و اکسیژن تبدیل می‌شوند.

IML ترموفرمینگ: یک تکنولوژی نوین برای IML

تا همین اواخر دو نوع تکنولوژی برای تولید IML استفاده می‌شد:

• قالب‌ریزی تزریقی (IML-I)
• قالب‌ریزی دمشی (IML-B)

ما می‌توانیم با معرفی یک طراحی ویژه برای لیبل IML، فرآیند سومی را نیز اضافه نماییم:

IML-T یا لیبل‌زنی درون قالبی برای بسته‌بندی‌های ترموفرم.

انواع بازارهای IML

• کره و مارگارین
• پنیر
• شیرینی و شکلات
• آرایشی و بهداشتی
• محصولات باغبانی
• ملزومات خانگی
• بستنی
• رنگ
• دخانیات
• ماست
• غذای حیوانات خانگی
• سالادها و سبزیجات

نوآوری‌های IML

تا سال 2005 مدل‌های IML در سه جلوه پوست‌پرتقالی، براق و شفاف خلاصه می‌شد. در سال‌های اخیر نوآوری‌های قابل توجهی در تولید IML ایجاد شده است:

• IML متالیک
• IML دو رو
• IML جداشونده
• IML حائل(غیر قابل نفوذ)
• IML بسیار براق
• IML موقتی(ماکت)

از میان نوآوری‌های یاد شده، توجه شما را به IML جداشونده جلب می کنم:

فعالان تجاری همواره به دنبال راهکارهای جدید برای مجاب کردن مصرف‌کنندگان هستند. نوع متفاوتی از لیبل‌های IML از قابلیت جدا شدن از روی بسته ‌بندی توسط مصرف‌کننده برخوردار هستند. مصرف‌کنندگان با جدا کردن لیبل از روی بسته‌بندی می‌توانند بسته را همچون یک ظرف درب‌دار برای مصارف مجدد نگه دارند.

لیبل جداشونده یک راهکار هوشمندانه برای کمپین‌های تبلیغاتی با انواع برگه‌های تخفیف یا شرکت در قرعه‌کشی است. مصرف‌کننده دیگر نیازی به برش بسته‌بندی یا استفاده از ابزار برای جدا کردن لیبل از روی بسته نخواهد داشت. لیبل جداشونده جایگزین بسیار کاربرپسندی برای این اهداف تبلیغاتی است.

تولید لیبل‌های IML در ایران

بازار لیبل‌های IML ایران در دست چاپخانه‌های ترکیه‌ای است. هر سال بیش از میلیون‌ها یورو انواع لیبل IML  فقط از ترکیه وارد ایران شده و شرکت‌های چاپ ترکیه‌ای بیشترین سهم را در تولید لیبل‌های IML برای شرکت‌های ایرانی دارد. اگر چه برخی از مراکز داخلی مجهز به ماشین‌های چاپ افست ورقی و رول فلکسو، مدعی چاپ این نوع لیبل‌ها در ایران می باشند، ولی به علت فقدان دانش فنی چاپ و عملیات تکمیلی آن و همچنین تجهیزات اختصاصی مورد نیاز برای تولید، هنوز هیچ یک از شرکت‌های داخلی موفق به تولید کارآمد و بی نقص انواع لیبل‌های درون‌قالبی در ایران نشده‌اند و از این رو در نمایشگاه‌های بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی تهران اخیرا بسیاری از چاپخانه‌های لیبل ترکیه‌ای حضور فعالی داشته‌اند.

بدیهی است استفاده از این حوزه برای توسعه کسب و کار فعالان صنعت چاپ و ایجاد خط تولید به منظور چاپ و دایکات لیبل های IML می‌تواند ضمن جلوگیری از خروج ارز، موقعیت صنعت چاپ ما را در منطقه سامان بخشیده و سرمایه گذاران در این حوزه را منتفع سازد.