از دنیای ریچارد سِرا تا اینستالیشن تعاملی

اینستالیشن ، هنری است که در آن با استفاده از ابزارالات، ‌محصولات و تکنیک‌های مختلف اقدام به خلق یک پدیده فیزیکی می‌شود. در این بین واژه هایی مانند اینستالیشن تعاملی و اینستالیشن گرام هم میتواند برای خوانندگان این متن مورد توجه بوده و از آن استفاده نماید.

اینستالیشن ها در ابعاد و مناطق گوناگون،‌ مفهومی از دقت و دیدگاه هنرمند را به یک موضوع و یا مفهوم خاص بیان می‌کنند. در این بین،‌ هنرمندان مطرحی از جمله آی وی‌وی، کارا واکر، یایوئی کوزاما در سطح بین‌المللی مشغول به فعالیت هنری می‌باشند و هر روز فعالیت‌های بیشتری از آنان در جهان دیده می‌شود.

یکی از نام های پر آوازه در دنیای هنر معاصر و اینستالیشن تعاملی ، ریچارد سرا مجسمه ساز آمریکایی است که آثارش در عرصه چیدمان در بسیاری از گالری های جهان به نمایش درآمده است.

سرا Serra در نوامبر 1939 م. در سانفرانسیسکو به دنیا آمد و به تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی در دانشگاه های برکلی و سانتاباربارای کالیفرنیا پرداخت.در دهه 60 م. به هنر روی آورد و در دانشگاه ییل YALE University تحصیلات هنری خود را ادامه داد. او برای کسب درآمد مدتی در کارخانه ذوب آهن مشغول به کار شد که نقش به سزایـی در تعییـن مسیر هنری او داشت.

آثار اولیه او آبستره و به شکل سرب های مذابی بودند که به سمت دیوار گالری پرتاب می شدند و سپس شروع به کار با ورق های بزرگ فولاد کرد.

معمولا این ورق ها بر روی زمین و در طبیعت بکر برافراشته می شدند که هنر لند آرت Land Art را شامل می‌شد.

ریچارد سرا همچنین با این کارها رابطه بین قطعه هنری، مکان و مخاطب را کاوش می کند و معمولا آثار او در محیط بیرون قرار می گیرد که تحت تاثیر اکسیداسیون بوده و پس از گذشت 8 الی 10 سال رنگ فولاد ثابت می شود.

سرا به هنر فرایندی Process Art علاقه وافری نشان داده و محصول هنری را در الویت دوم قرار داد.

برای او جریان کار هنری اهمیت بسزایی داشت مانند جمع‌آوری مواد مورد نیاز، مرتب کردن و تطبیق دادن، ترکیب آن ها با یکدیگر، شکل دادن از اساسی ترین اهداف او در پروسه انجام یک کار هنری بود.

سبک سرا در اینستالیشن تعاملی مورد بحث و در مجسمه سازی مینیمالیسم Minimalism ساده سازی با تاکید بر محتوا بود. در واقع هنر فرایند ارائه یک مفهوم با استفاده از مواد ناپایدار و ثبت آن با استفاده از فنون عکاسی صورت می گیرد.

ریچارد سرا در سال 1966 م. اولین مجسمه های خود را با موادی چون فایبرگلاس و رزین ساخت و از سال 1968 تا 1970 م. مجموعه قطعات Splash را ساخت، و در محل اتصال دیوار و زمین ریخته و ذوب می شد.

در سال 1969 م. ریچارد سرا آثاری را در اینستالیشن تعاملی خلق کرد که جوشکاری نشده بودند و تنها بر روی سطح زمین با کمک نیروی جاذبه قرار می گرفتند.

او در سراسر جهان نمایشگاه های انفرادی و گروهی بسیار زیادی را برگزار کرده است و از جهت ساخت یادمان های غول پیکر، مجسمه های نواری شکل مواج و به طور کلی فرم هایی در ظاهر ساده اما پیچیده شناخته شده است.

از این رو در مصاحبه ای بیان می کند: “وقتی تازه شروع به کار کرده بودم چیزی که برایم بسیار اهمیت داشت، دست و پنجه نرم کردن با مراحل کار بود: لوله کردن، تا کردن، بریدن، آمیختن، پیچاندن و …

وقتی با این روش کار می کنید، چیزی که اتفاق می افتد این است که شما با روح چیزهایی که کار می کنید ارتباط ندارید و از معناهای ضمنی و استعارات دور می شوید و به تصویر نهایی اثر فکر نمی کنید.

بنابراین گذشت زمان در جریان مراحل کار و حرکت در کنار مجسمه برایم اهمیت دارد و مرا به این فکر وا میدارد که مخاطب در حین گذر از این فضا به چه چیزی می اندیشد و چه حسی پیدا می کند. هر چقدر که ابعاد اثر بزرگ تر می شود، چیزهای دیگری اهمیت می یابند که مربوط به روان و اندیشه است”.

در سال 2005 م. این موزه آثار بیشتری از او را در معرض دید عموم قرار داد و این مجموعه تحت عنوان “مسئله زمان” The Matter of Time دربرگیرنده هشت کار بزرگ به طول 12-18 فوت و وزن 276-44 تن بود. این اثر به نوعی توسعه یافته است و نشان دهنده این است که چطور هنرمند توانسته با حفظ فرم‌های ساده، فرم های پیچیده را خلق کند. هنرمند تعمدا در هر قطعه فرم ها را وسیع یا باریک، بلند یا کوتاه خلق می‌کند و هر لحظه را برای بیننده غیرقابل پیش بینی می سازد

این امراز ویژگی های زمان است، با ورود مخاطب به مجموعه، دیوارهای مواج حس سرگیجه، بی ثباتی را هنگام حرکت در نظر بیننده القا می کند چنانچه یادآور پیوند ناگسستنی کانسپ زمان و مکان است؛ دو عنصری جدا ناپذیر از زندگی انسان ها.

هنگامی که مخاطب به درون این فضاها شروع به راه رفتن می کند با مسئله “خود” Ego مواجه می شود و سوال برای هنرمند این است که چرا هویت فرد در مواجهه با اثر به چالش کشیده می شود؟ آیا اوست که به اثر هویت داده یا اثر به او فردیت بخشیده است؟

این دیالکتیک پایانی ندارد چرا بیننده را بیشتر به فکر وا می دارد تا سراغ معنا سازی برود و تعریفی از خود و اثر به دست آورد و هدف تمامی هنرمندان به چالش کشیدن مخاطب است.

در هنر معاصر، بیننده همانندِ هنرمندِ خالقِ اثر نقش فعالی دارد، او جستجوگر است و خود معنا را بازتولید می کند. از این رو خوانش های متفاوتی از اثر شکل می گیرد.

سخنان ریچارد سرا درباره اینستالیشن تعاملی

من ، ریچارد سرا ، اهل تولید اشیا نیستم. اشیا چیز واقعا متفاوتی (از آثار هنری) هستند.

مثلا ماشین هایی که فورد در سال 1991م. تولید کرده اشیا هستند. این فرق دارد با لیتوگرافی های یک نسخه اثر هنری. حرف من این نیست که تعداد یک چیز موجود ملاک شی بودن یا نبودن آن چیز است.

منحصر به فرد بودن یا هدفمندی است که تفاوت ایجاد می کند. همچنین ، اکثر اشیا به نوعی دارای استفاده هستند در حالی که اثر هنری تعمدا بی‌استفاده است. شما از یک صندلی استفاده می کنید اما باید یک مجسمه را تجربه کرد.

در گفتگو با دیوید سیدنر در مجله بمب Bomb – میلادی 1993

منابع:

1.Bonham, Charlotte. Hodge, David (2015). The Art Book. GoodMan Publishing.

2.Foster, Hall. Hughes, Gordon (2000). Richard Serra. The MIT Press.

3.www.guggenheim.org

4. www.gagosian.com