بهار برنا فراز، عکاس و ویدئوآرتیست ایرانی ساکن استکهلم سوئد هست که نمایشگاه های متعددی رو در زمینه ویدئوآرت و عکاسی در ایران، کره جنوبی، مجارستان و سوئد برپا کرده. اکثر آثار بهار، در ارتباط با مسائل اجتماعی و فرهنگی خلاصه میشه.
اولین اثر این هنرمند با مضمون جنگ ایران و عراق بود که شامل ذهنیات یک کودک در ارتباط با جنگ هست. صدای اسلحه، آژیر و اضطرابی که از جنگ وجود داره، در این اثر به چشم میخوره. از آثار دیگه این هنرمند میتونیم به آثار: دستان خالی، نوستالژی و نویز اشاره کنیم که همگی در همون سبک مینیمال همراه با اصوات مرتبط با موضوعات فرهنگی و اجتماعی ساخته شدن.
با معرفی خودتون شروع کنید
اول سلام می کنم به شما و سپاس فراوان از مجله هنری پان آرت به خاطر تلاش قابل ستایش و فرصتی که در اختیار من گذاشتین. من بهار فراز هستم ، فوق لیسانس اقتصاد از سوئد و در کنار اقتصاد در رشته های مدیریت و علوم سیاسی هم تحصیل کردم. هم اکنون ساکن شهر استکهلم، سوئد هستم.
هنر شما ویدئو آرت هست. دیدگاه شما در مورد این هنر چی هست؟
ویدئو آرت در یک تعریف ساده، استفاده از تکنیک ویدئو (تصاویر متحرک) به عنوان یک مدیوم برای خلق آثار هنری هست. فرق بین ویدئو آرت و فیلم در اینه که در ویدئو آرت برخلاف فیلم، لزوما نیازی به وجود خط داستانی، دیالوگ یا حتی بازیگر نیست.
ویدئو آرت در اواخر دهه 60 میلادی با کارهای Nam June Paik هنرمند کره ای و Andy Warhol پا به عرصه‌ی وجود گذاشت. Nam June Paik از ویدئو به عنوان وسیله ای برای خلق اثر هنری استفاده کرد مثل قلمو و بوم نقاشی. در حالیکه Warhol از ویدئو به عنوان ابزاری برای ثبت پرفورمانس استفاده میکرد. بعدها هنرمندان دیگه ای مثل Joyce Wieland، Bill Viola و Gary Hill هم به ساخت ویدئو آرت مشغول شدن.
عکاس؟ ویدئو آرتیست؟ کارهاتون رو چطور دسته بندی می کنید؟
در مجموع و به طور کلی اگه بخوایم نگاه کنیم؛ عکاسی، ویدئوآرت، پرفورمانس و … در زمره هنر‌های بصری یا اصطلاحا Visual Arts طبقه بندی میشن. من هم کارهای خودم رو در زمره ویژوال‌آرت طبقه بندی می کنم و صرفا عکاسی یا ویدئو، مدیوم هایی هستند که برای خلق آثار به کار می برم.
چرا ویدئو آرت؟ و تم کارهاتون بیشتر در چه حوزه ای هست؟
برخلاف بقیه مدیوم ها ، ویدئو ارت هنوز در ایران به صورت جدی جا نیفتاده و پیگیری نمیشه. به عنوان کسی که کار رو با عکاسی شروع کرده می تونم بگم تصویر متحرک، به فرد قدرت بیشتری برای بیان کردن میده. البته این بدین معنی نیست که ویدئو ارت بر سایر مدیوم ها برتری داره. نه! در واقع ویدئو آرت نوع دیگری از تعامل بین هنرمند، اثر هنری و بازدید کننده رو به تجربه میشینه و به نظر من این تعامل در سطح وسیع تر در پرفورمانس به کمال میرسه. در ویدئو آرت هنرمند یک کاری رو انجام میده و نتیجه رو با پویا نمایی در معرض دید بازدید کننده اثر می ذاره.
بازدید کننده ی اثر کمترین قدرتی در دخل و تصرف اثر نداره و صرفا نگاه کننده هست. البته گاهی اوقات در برخی کارها به بازدید کننده نقش دانای کل داده میشه که در این حالت تعامل هنرمند، اثر هنری و بازدید کننده پویا تر میشه. دغدغه های شخصی من سهم بیشتری از موضوعیت کارهام رو تشکیل میده. این دغدغه‌ها میتونه ریشه در مسائل فردی یا مسائل اجتماعی اما همراه با بازنگری فردی باشه. اگر به عکس ها یا ویدئو های من نگاهی انداخته بشه ردپای این دغدغه ها مشخص هست.
اگر بخواهیم بر روی ویدئو آرت و کارهای ویدئویی شما تمرکز کنیم این دغدغه ها چطور در کارهاتون نمود پیدا می کنن و اساسا این دغدغه ها چی هستن؟
اول باید بگم که دغدغه ها دچار تحول می شن. دغدغه های فردی ناشی از رشد درونی فرد هست که می تونه برگرفته از تغییرات درونی، پیشرفت های درونی، تغییرات محیطی و … باشه. دغدغه های ناشی از مسائل اجتماعی به طور یقین ریشه در مسائل اجتماعی پیرامون ما دارن و اون چیزی که این دغدغه‌ها رو فردی می کنه در واقع برداشت ما از مسائل اجتماعی پیرامون ما هست.
اولین ویدئوی من که در برگزیده اولین فستیوال ویدئو آرت ایران نیز بود به مفهوم جنگ پرداخت اما باز از قالب یک تجربه ی شخصی. تجربه ای که من به شخصه به عنوان یک کودک خردسال در زمان جنگ بین ایران و عراق به یاد میآرم. ویدئو خلاصه شده در چشمانی مضطرب و صدای آژیر خطری که در آن دوران از رادیو پخش می شد و بعید می دونم کسی با شنیدن اون صدا خاطره ای براش زنده نشه. به طور کلی من سعی می کنم با روایت، گاهی اوقات سمبلیک و با استفاده از موسیقی مناسب در مورد دغدغه های کنونیم – چون خاطرات زمان بچگی- جنیست و تعریف هویتم در کارهام صحبت کنم یا به عبارت بهتر اونها رو به تصویر بکشم.
در این هنر از چه برنامه هایی برای اجرا و گسترش میشه استفاده کرد؟
ویدئو آرت مثل هر مدیوم دیگه ای تکنیک های خاص خودش رو داره . این تکنیک ها از سطح مبتدی تا پیشرفته طبقه بندی می شن. یکی از الزامات کار با ویدئو، دسترسی به وسایلی هست که امکان فیلم گرفتن با اونها وجود داشته باشه مثل موبایل و دوربین فیلمبرداری. پس از ضبط ویدئو، استفاده از نرم افزارهای ویرایش فیلم برای ویراش ویدئو، صدا گذاری، افکت گذاری و غیره رایج هست. از بین این نرم افزارها میشه به Corel Video Studio Pro ، AVS Video Editor، Sony Movie Studio اشاره کرد. تجربه شخصی من نشان داده که یادگیری و کارکردن با Corel Video و AVS Video Editor بسیار راحت و شیرینه.
بهترین های این هنر چه کسانی هستن؟ البته هم خارج از کشور و هم در ایران…
هنرمندان خارجی زیادی هستن که ویدئو آرت کار کردن. YOKO ONO, ANDY Warhol و … این لیست طولانیه. اما به نظر من چیزی که مهمه، سیر پیشرفت ویدئو آرت در ایرانه. خوشبختانه در سالهای اخیر تلاشهای بسیاری برای رواج این مدیوم در ایران صورت گرفته. از سایتهای تخصصی تا فستیوال‌های ویدئو آرت همه بیانگر رونق استفاده از این مدیوم در عرصه هنر امروز ایران هست. سایت “ویدئوآرتیست ایران” به مدیریت خانم فرشته عالمشاه منبع خوبی برای دیدن ویدئوآرتهایی هست که توسط هنرمندان ایرانی ساخته شدن.
من هم در این سایت عضو هستم و به همت خانم عالمشاه، سال گذشته اولین فستیوال ویدئوآرت ایران در اصفهان برگزار شد که یکی از کارهای من هم با عنوان خاطرات کودکی و با تم جنگ به نمایش گذاشته شد. امسال هم سایت ویدئوآرتیست نمایشگاهی برون مرزی از ویدئوهای اعضای سایت در کشور کره جنوبی برگزار می کنه که کارهایی از من با تم دغدغه های زنانه در کره جنوبی به نمایش در خواهد اومد. در ضمن “پرسبوک” به مدیریت خانم ندا درزی هم در ترویج ویدئو آرت در فراخوانها و اختصاص بخشی فقط برای ویدئو آرتیست های خانم در سال 1391 و پرسبوک سوم فعال بودن و هستن.
برنامه های آتی؟
پروژه‌ی ویدئو آرتی در دست دارم با اقتباس از کتاب “آینه های دردار، هوشنگ گلشیری”. این ویدئوآرت مجموعه ای خواهد بود که هر ویدئو با شماره ای نامیده میشه. در این مجموعه سعی می‌کنم برداشت‌های آزاد خودم رو از این کتاب با بیانی سمبلیک به تصویر بکشم . دلیل انتخاب این کتاب هم این بود که این کتاب همچون یک سفرنامه هست که در طول این سفرنامه نویسنده سعی در یافتن پاسخ به سوالات ذهنی خودش رو داره یا به عبارتی سعی در بازسازی هویتش.
برای مشاهده ویدئوآرتهای این هنرمند میتونین از دو سایت ویدئوآرتیست و Vimeo استفاده کنید :
