باز هم دنبال بهترین‌ها رفتیم. یعنی دنبال گنجهایی که کلی ارزش دارن، البته کتابی که میخوایم معرفیش کنیم واقعا گنجی هست که خیلی خیلی ارزش داره. استاد عزیزمون یعنی آقای داریوش مختاری که به دوستی با ایشون افتخار میکنیم، با همکاری گروه پژوهشی عفراوی، کتابی رو تهیه کردن به نام مجموعه موتیف و لوگو، گنجینه پنهان. در این کتاب شما مجموعه ای از موتیف‌هایی رو میبینن که هنرمندانه تبدیل به آرم‌هایی کاربردی شدن.
خیلی از آرم‌ها رو میشه دید؛ مثل دانشگاه تهران؛ که ایده اولیه‌ی طراحیشون یک موتیف بوده، یعنی یک نماد، مُــهر یا مجسمه‌ای از دوران قدیم که با آنالیز کردن اون بصورت گرافیکی، به شکلی جدید در هنرهای تجسمی رسیدن. این شکل جدید رو میشه در قالب یک لوگو و یا آرم درآورد و در طراحی استفاده کرد.
به همه دوستان طراح گرافیک و علاقه مندان هنرهای تجسمی پیشنهاد میکنیم که این کتاب رو که میشه از اون به عنوان منبعی برای ایده‌یابی در زمینه طراحی آرم استفاده کرد، حتما خریداری کنن و گنج پنهان رو از دست ندن. در ادامه گفتگویی از زبان نویسنده کتاب یعنی استاد داریوش مختاری داریم که برای آشنا شدن شما با شکل‌گیری کتاب، در اینجا آوردیم.
حتما بدونیم که …
کتاب «موتیف و لوگو» کتاب کاربردی و خوبی هست برای دوستانی که میخوان برای طراحی لوگوهای ایرانی، ایده یابی کنن. با الگو گرفتن از نقش برجسته ها و گرافیک باستان یا ایده‌های ناب خلق شده داخل کتاب، میتونین برای هر سفارش طراحی مناسبی ایجاد کنین.
پیشنهاد میکنیم برای اینکه لوگوی مناسب تری ایجاد بشه، حتما این موارد رو قبلا مطالعه کنین:
1- خوندن توضیحات طراح در اول کتاب و استفاده از نظرات ایشون برای رسیدن به یک لوگوی مناسب
2- موتیف اصلی و لوگوی بدست اومده رو با دقت نگاه کنید. در کنار موتیف، اتودهایی از لوگوی کار شده هم هست. این یعنی آروم آروم کتاب رو ورق بزنین! با حوصله.
3- حتما از فهرست انتهای کتاب استفاده کنین. میشه با استفاده از طبقه بندی موضوعی، مورد سفارش خودتون رو پیدا کنید و بعدش به لوگوی مربوطه داخل کتاب نگاهی بندازین. برای مثال اگه سفارشی دارین که میخواین از چهره یه حیوان برای طراحی استفاده کنین، به طبقه بندی موضوعی حیوان رجوع کنین. موتیف های مختلفی با توجه به موضوع شما وجود داره و میتونین از اونها برای شروع سفارش طراحی خودتون استفاده کنین.
4- از فهرست موضوعی میتونین دنبال موتیفی در دوره خاصی هم بگردین که این واقعا برای طراحی کمک میکنه.
درباره روند تهیه کتاب:
مدتها بدنبال یافتن منبعی خوبی برای موتیف های ایرانی بودم تا اینکه به کتاب آرتورپوپ رسیدم. متاسفانه ترجمه این کتاب در اون سالها نبود و تهیه منبع غیر فارسی هم امکان پذیر نشد تا اینکه بالاخره کتاب در 9 جلد به فارسی ترجمه شد و به یک دستمایه ارزشمند برای شروع کار تبدیل شد.
برای اجرای گرافیکی موتیف های کتاب 6 ماه، برای نسخه چاپیش هم همین قدر زمان صرف کردم و البته کارهای چاپی، صفحه‌آرایی و نگاه کاربردی و اینچنین به کتاب رو که شاهد هستید گروه پژوهشی عفراوی انجام داد. در اجرای گرافیکی موتیفها؛ تعهد من به مستند بودن موتیف ها مدنظر بود و اصلاحات انجام شده در حیطه گرافیک انجام میشد.
در اصل من به جنبه های گرافیکی هنر ایرانی که آرتورپوپ و همکارانش تاریخ نگاری کرده بودن میرسیدم تا اینکار مقدمه ای باشه برای دانشجویان و فعالان هنر در زمینه گرافیک. در اینجا هم لازم میدونم تا به سوالاتی که دوستان در زمینه کتاب از من پرسیدم جواب بدم.
مختصری در مورد کتاب توضیح بدین؟
کتاب؛ مرجعی خیلی خوب، ارزشمند و مستند هست. اصل کتاب به زبان انگلیسی در یک مجموعه 13 جلدی تهیه شده. البته ترجمه فارسی اون در 9 جلد هست.
من روند تهیه کتاب خودم رو طبق این 9 جلد ترجمه شده، از نوروز 90 شروع کردم و کتابی که امروز تموم شده، جلد اول از این مجموعه هست. البته تا حد امکان سعی کردم به نسخه اصلی بیشتر نزدیک باشم تا نسل بعدی بتونه با توجه به نسخه های اصلی طرح، کارهای زیبا و قابل نمایشی ارائه بده.
وقتی مقدمه کتاب رو میخوندم، نوشته بود که “برخی از این تصاویر و آثار هنری، آثاری ضعیف هستن؛ ولی این کتاب صرفا جنبه های زیبایی شناختی را دنبال کرده و خواسته شده که روند شکل تحولات هنری را در مستندات تاریخی مطرح بکنه”. من هم سعی کردم موضوعاتی که زشت و نازیبا هستن رو از جنبه های گرافیکی موضوع ارائه بدم.
چطور شد که به این فکر افتادین؟
از مدتها قبل. تقریبا از 10 سال پیش تهیه و کار کردن بروی این کتاب ایده ای بود که به ذهن داشتم؛ ولی خُـب متاسفانه به خاطر هزینه های بالایی که بود نتونستم کاری انجام بدم تا اینکه نسخه ترجمه شده ی کتاب رو به قیمت بسیار مناسب در زمستان تهیه کردم و از نوروز 90 هم کار شروع شد. زمینه اصلی برای تهیه این کتاب هم؛ علاقه خیلی زیاد من به فرهنگ و هنر ایران بود.
منبع اصلی شما متن انگلیسی بوده یا فارسی؟
برای این کار نیازی به متن انگلیسی و یا فارسی نیست، به این خاطر که من بیشتر از تصاویر استفاده کردم و شماره تصاویر رو هم که بر اساس متن انگلیسی و فارسی که عینا ترجمه ای از انگلیسی هست، داخل کتاب قید کردم. البته این کار به این دلیل هست که هنرجوهای گرافیک یا هر رشته دیگه ای که لازم میبینن که به کتاب نگاهی بندازن، بتونن سریع به منبع اصلی هم مراجعه و مقایسه ای هم داشته باشن، تا سیر تحولات رو بصورت کامل ببینن و درک کنن.
دسته‌بندی شما چطوری بوده؟
من نسخه‌ی فارسی را ملاک قرار دادم که راحتتر در اختیار دانشجویان رشته‌ی گرافیک هست و طبق اون کارم رو جلو میبرم و اصولاً کتاب به کتاب پیش میرم.
این کتاب چه قدر زمان شما رو گرفته؟
من از فروردین 90 کارم رو به صورت شبانه روزی و با انرژی شروع کردم. بعضی روزها 8 ساعت و حتی گاهی تا 15 ساعت در روز کار میکردم. البته این مدت زمان بخاطر روحیه شخصیم نوسان هم داشته. بعد از شروع هر کاری باید زود به اون خاتمه بدم و در تمام این 6 ماه هم آرزو داشتم که کار هرچه سریعتر به پایان برسه.
نکته جالب این هست که وقتی داشتم روی گرافیکی کردن موتیفها کار میکردم، به همون موقعیت و فضای موتیف میرفتم. حس میکردم که جای هنرمندی که تندیس‌ها رو ساخته هستم. تداعی خیلی جالبی بود و من حس میکردم که وارد عصر هخامنشی شدم.
با اینکه کامپیوتر خیلی به من کمک میکرد تا سریعتر به فضاهای اون دوران برسم، اما کامپیوتر رو اصلا نمیدیدم! حس میکردم که واقعا در عصر هخامنشی هستم و دارم اثر خلق میکنم. جالبه که بدونین احساسات و عواطف همون هنرمندی که خالق یه تندیس در اون عصر بود رو، من هم حس میکردم. اما با تمامی اینها گاهی دچار افسردگی! میشدم و خستگی کار به من غلبه میکرد و البته تا حدی هم ناامید میشدم، اما به خاطر عشقی که به کار داشتم و هنوز هم دارم، همه خستگی ها و ناامیدی ها رو کنار میزدم و با انرژی به کارم ادامه میدادم.
قصد شما از تهیه این کتاب چی بود؟
من معتقدم که به عنوان یک کارشناس گرافیک، باید کاری رو بگیرم، دنبال کنم و کاری کنم که برای نسل بعد یک شروع باشه؛ شروعی خوب برای تحولات فرهنگی هنری گرافیک ایران. این هدف من بوده. همیشه با اعتماد بنفس بالایی هر کار یا ایده ای که بذهنم میرسه رو فورا مینویسم، بعد از این کار اون ایده دیگه تنها متعلق به من نیست، بلکه متعلق به جامعه هنری هم هست. به طور مثال کار بروی یک مجسمه یا یه اثر گرافیکی رو بلافاصله برای نسل های بعدی ثبت میکنم و این وظیفه هر هنرمندی هست.
دستاوردهای این کتاب چی میتونه باشه؟
یکی از دستاوردهای مهم کتاب، استفاده اون برای بقیه هنرمندهاست. اصلا انتظاری ندارم که نقادها! برای این کتاب نقد خوب یا بدی بنویسن. نقد در هر صورتی که نوشته بشه، وظیفه منتقد هست. من تولیدکننده اثر هنری هستم و وظیفه خودم رو انجام میدم. وظیفه من ثبت هست و تاثیری که کار من بروی نسلهای بعدی میگذاره. حالا این تاثیر به اندازه یه ذره باشه یا به اندازه یه دنیا.
من به عنوان یک هنرمند، و وظیفه‌ای که دارم، کار خودم رو انجام میدم و ثبتش میکنم و مطمئن هستم که دستاوردهای زیادی این کار داره. این خیلی مهم هست که نسل های جوان از این طرح ها استفاده کنن و تغییرات دلخواهی به اونها بدن، با این کار هر لوگو از کتاب میتونه به نشان شرکتهای مختلفی هم تبدیل بشه.
به کار های دیگه ای هم در همین زمینه فکر کردین؟
بله. کتابی دارم در حدود 300 صفحه. ایده های مختلفی رو در رابطه با فرهنگ و هنر نوشتم. بطور کلی میتونم کارهام رو به سه رده تقسیم کنم. آثاری که ایجاد میکنم، خلق میکنم، میسازم. اینها جزئی از رده اول کارهای من هستن که ثبت میشن. دسته دیگه کار در کامپیوتر و طراحی گرافیک با کامپیوتر هست و دسته سوم هم به صورت یادداشتهایی هست که در کتابی مینویسم و اونها رو ثبت میکنم. در اصل زمانی برای انجام اون کارها نمیتونم اختصاص بدم، ولی حداقل ثبتشون میکنم. این 300 صفحه شامل ایده ها و تفکرات من هست.
یکی دیگه از آرزوهام در خصوص سیر هنر ایران، این هست که بعد از تموم کردن این 9 جلد، بتونم روی فرهنگ‌های دیگه هم کار کنم، به طور مثال آثار تاریخی جیرفت. این اثرها حرفهای نگفته زیادی داره. در حدود سه سال قبل هم روی چند تا نقشه مایه از جیرفت کار کردم و خیلی لذت بردم. کار کردن روی آثار تاریخی که از این سرزمین بدست میآد، از آرزوهامه.
به کار های دیگه ای هم در همین زمینه فکر کردین؟
بله. کتابی دارم در حدود 300 صفحه. ایده های مختلفی رو در رابطه با فرهنگ و هنر نوشتم. بطور کلی میتونم کارهام رو به سه رده تقسیم کنم. آثاری که ایجاد میکنم، خلق میکنم، میسازم. اینها جزئی از رده اول کارهای من هستن که ثبت میشن. دسته دیگه کار در کامپیوتر و طراحی گرافیک با کامپیوتر هست و دسته سوم هم به صورت یادداشتهایی هست که در کتابی مینویسم و اونها رو ثبت میکنم. در اصل زمانی برای انجام اون کارها نمیتونم اختصاص بدم، ولی حداقل ثبتشون میکنم. این 300 صفحه شامل ایده ها و تفکرات من هست.
یکی دیگه از آرزوهام در خصوص سیر هنر ایران، این هست که بعد از تموم کردن این 9 جلد، بتونم روی فرهنگ‌های دیگه هم کار کنم، به طور مثال آثار تاریخی جیرفت. این اثرها حرفهای نگفته زیادی داره. در حدود سه سال قبل هم روی چند تا نقشه مایه از جیرفت کار کردم و خیلی لذت بردم. کار کردن روی آثار تاریخی که از این سرزمین بدست میآد، از آرزوهامه.
[divider_adv topwidth=”0″ bottomwidth=”0″ linecolor=”#adadad” ]
منتشر شده در نسخه چهارم ماهنامه دیجیتال هنرهای تجسمی پآن آرت