پان آرت - نشریه جامعه ی هنری ایرانیان
وب سایت علمی پژوهشی هنر

نگاهی به زندگی هانری روسو

0 2,212

هانری روسو نقاش فرانسوی و زندگی او

هانری ژولین فِلیکس روسو  (به فرانسوی: Henri Julien Félix Rousseau) ‏ (۲۱ مه ۱۸۴۴ – ۲ سپتامبر ۱۹۱۰) یک نقاش پسادریافتگر خودآموخته ی فرانسوی بود. 

هانری روسو در هیچ یک از گروه بندی های تاریخی هنر نمی گنجد و آثار او به ناگاه در طلیعه مدرنیسم ظهور می کند. روسو بیست و شش ساله پس از چند سال خدمت در دسته موزیک ارتش با همسرش در پاریس سکونت می گزیند.

او سپس در اداره گمرک پاریس شغلی می یابد که لقب گمرک چی او نیز به همین دلیل است . وی بدون هیچ گونه آموزش رسمی کار نقاشی را پیش می گیرد و به مدت 20 سال اوقات فراغت خود را صرف این کار می کند . و درسال 1896 که بازنشسته میشود خودش را یکسر وقف هنرش می کند.

زندگی هنری روسو

با برپایی سالن مستقلان روسو مکانی برای عرضه ی آثارش می یابد و هر سال از این فرصت بهره می گیرد نخستین نقاشی هایی که در این سالن به نمایش می گذارد به رغم طراحی ناشیانه از کیفیات نقاشانه ی چشمگیری برخوردارند.

روسو پیشگام بزرگ سوررئالیسم و واقعگرایی” جادویی “مدرن

پیکاسو فورا متوجه تفوق هنری این نقاش غیر حرفه ای می شود. او کیفیت این هنر –وضوح فام ها و غنای رنگمایه ها را می ستاید و نزد همکارانش از او یاد می کند. اما رفتار مردم و مطبوعات با او غیر از این است و آثار روسو را فقط لایق استهزا و تمسخر می دانند.

اما روسو با لجاجتی ستودنی به نمایش آثارش ادامه می دهد و به تدریج شهرتی بدست می آورد و علاوه بر مسخره کنندگان توجه هنر دوستان و هنرمندان را نیز به خود جلب می کند.

آنان عظمت آثارش را در می یابند کسانی مانند پیسارو-سورا- گوگن و ردن.و در سال 1891 فلیکس والوتن هنرمند جوان سوئیسی گزارشی مثبت از آثار روسو را در گازت دلوزان به چاپ می رساند. شرح او بر یک نقاشی روسو که تصویر ببری است که جست وخیز کنان از میان جنگلی باران شسته می گذرد با این کلمات به پایان می رسد:

این آغاز و انجام نقاشی است.

زندگی هنری روسو

با این حال قانون او با آرمان های زمانه سازگار نیست. ما از زبان خود روسو می شنویم که طبیعت نگاری تردستانه ی نقاشان سالنی معاصرش نظیر ژرم – بوگرو و کلمان برای او کمال مطلوب بوده است.

او همه ی عمر حسرت این را میخورد که والدینش ترتیبی ندادند که تعلیم نقاشی ببیند و خودش در نامه ای سال 1882 می نویسد: در صورت وجود چنان آموزشی من امروز باید بزرگترین و ثروت مند ترین هنرمند فرانسه می بودم.

او مهارت های آکادمی حرفه ای هارا می ستاید و متوجه نیست بی کفایتی اش در زمینه ی فنی نه ناشی از آموزش ناکافی بلکه بخشی از ساختار ضمیر اوست. با همه اینها محدودیت های هنری اش را می پذیرد و نهایت استفاده را از آنها می برد.

نقاشی های روسو بازتاب واقعیت عینی نبود بلکه آنها دنیای جادویی را که وی از آن خود می دانست منعکس می کرد. روسو همه ی آثارش و حتی منظره هایش را در کارگاه نقاشی می کرد.

منابع او معمولا کارت پستالها یا باسمه های موجود بود گرچه گاه خودش هم طرح های سر دستی کوچکی با رنگ و روغن می کشید. این معدود مشق های او در هوای باز به دلیل بی تکلفی رویکرد نقاشانه –که نادیده گرفتن جزییات در آنها امپرسیونیسم را به یاد می اورد- در خور توجه است.

زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو

بدیهی است که روسو می توانست نقاشی مدرن بکشد ولی این کار با تمایلات او همخوانی نداشت و او ستاینده ی بوگرو و کلمان بود نه امپرسیونیست ها !! برای او پیش طرح های ترسیم شده برای ثبت برداشت های گذرا از یک منظره نه آثار کاملی بودند و نه برخوردار از خودسامانی هدف دار.

روسو بیش از هر چیز علاقه مند است که به آنچه تجربه کرده “اعتبار پایندگی” ببخشد او نمی خواهد به ثبت برداشت های گذرا از مناظر یا آدم ها بپردازد بلکه می خواهد جوهر بی زمان آنها را فراچنگ آورد.  

برج ایفل را نخستین بار هانری روسو به تصویر کشید 

از سال 1890 به بعد آثار او دیگر منظره ها و آدم های محیط دور و برش را نشان نمی دهد بلکه رفته رفته دنیایی سرشار از گیاهان انبوه و جانوران عجیب جنگل های استوایی را نیز شامل می شود.

با این وجود روسو همچنان هنرمندی مدرن است و دنیایی که او نشان میدهد دنیای قرن 14و 15 ایتالیا نیست بلکه متعلق به روزگار خود اوست. آسمان های او پر از بالن و هواپیماست …دکل های خطوط برق در مناظر او سراپا ایستاده اند و برج ایفل را نخستین بار او به تصویر کشیده است.

زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو

در نقاشی روسو امر معجزه آسا با زمینه ی معنایی مکاشفه ی مسیحی یا خدایان عهد باستان ارتباطی ندارد و نخستین بار کسوت دنیوی بر تن کرده است بنابراین روسو پیشگام بزرگ سوررئالیسم و واقعگرایی” جادویی “مدرن است.

زندگی هنری روسو زندگی هنری روسو

پس از مرگ روسو  ویلهلم اوده مجموعه دار و روزنامه نگار آلمانی نخستین زندگینامه هنرمند را منتشر می کند و در آن همدلانه می کوشد تصویری از جوهره ی شخصیت و عظمت والای انسانی روسو را به تصویر کشد.

گردآورنده: حمید قاسمی

ارسال یک پاسخ