پان آرت - نشریه جامعه ی هنری ایرانیان
وب سایت علمی پژوهشی هنر

نقش ها و نگاره های ایران باستان – قسمت دوم

750

نقش ها و نگاره های ایران باستان – قسمت دوم

ایران سرزمین زیبایی ها ، نقش ها و نگاره ها ، شعر و ادب وفرهنگ و هنر است. خاک ایران در و گوهر می پروراند،مردان و زنان ازاده ای که رشته های  زندگی را با زیبایی ها بافته اند.  از قدیمی ترین نگاره ها بر دیواره ی غارها تا افرینش زیبا ترین هنر ها در دوره های بعد، تجلی روح بزرگ و هنرمندانه ی این مردم است که در خلق  دست ساخته هایشان جلوه گری می کند.  این مبحث مروری دارد  بر اثار هنری بجا مانده از دوره های مختلف ایران باستان ، از نقاشی های عصر نوسنگی در غارها  تا اثار بجا مانده از امپراطوری ها و تمدن ها ی باستانی جیرفت ، ایلامیان ، کاسیان و مادها ،  هخامنشیان ، سلوکیان ، اشکانیان و ساسانیان .

قسمت دوم: ایلامیان

از تمدن های باستانی دیگر میتوان از تمدن ایلامیان یا عیلامیان نام برد که از هزاره چهارم قبل از میلاد تا هزاره اول قبل از میلاد  حدود 2661 سال بر بخش های وسیعی از جنوب و غرب ایران حکمرانی کردند این قوم که از ساکنان اولیه دشت خوزستان بودند و نژاد آنان آریایی نبوده یکی از بزرگترین تمدن های ایران باستان  را  رقم زدند . در 2700 پیش از میلاد نخستین شاهنشاهی ایلامی در شوش تشکیل شد ولی آثار کشف شده ایلامیان در شوش تا سال 3500 پیش از میلاد هم میرسد .پایتخت آنان شوش بوده و از آثار مهم ان زمان زیگورات چغازنبیل را می توان نام برد که کهن ترین اثر معماری ایرانی محسوب میشود .خط ایلامی نیز مانند خط های باستانی و خط سومری یک خط کاملا تصویری بوده که 150 نشانه داشته . در این دوره سفال سازی و ذوب فلزات رونق فراوانی داشته و نقوش هندسی و جانوری و انسانی به وفور دیده میشود. در سال 640 پیش از میلاد آشور بانیپال پادشاه آشور , ایلام را تصرف کرده و مردم را کشتار و دولت ایلام را نابود میکند و ایلامیان پس از هزاران سال مقاومت در برابر اقوام نیرومند انزمان شکست خوردند. تصاویر زیر نمونه ای از صدها اثر هنری بجا مانده از این دوره می باشد.

نقش ها و نگاره های ایران باستان - قسمت دوم

شکل یک :نقش برجسته زنی با پائین تنه ماهی که مارهایی را در دستان خود دارد بر روی ماسه سنگ بجا مانده از دوره ایلام سالهای 1340 تا 1300 پیش از میلاد. اکتشاف از چغازنبیل شوش و در حال حاضر در موزه لوور نگهداری میشود.

نقش ها و نگاره های ایران باستان - قسمت دوم

شکل دو : نقش برجسته بر روی سنگ زن ایلامی را نشان میدهد که شئ دوکی شکل شبیه به ماهی را به سیخ کشیده است مطمئنا نخریسی نمیکند  و آنطور که از ندیمه بادبزن بدست و موهای اراسته و لباس فاخر و چهار پایه و میزی که بر روی ان ماهی قرار دارد بر میاید شاید در حال انجام مراسم و آیینی  باشد .این نقش برجسته در شوش کشف شده و هم اکنون در موزه لوور نگهداری میشود.

نقش ها و نگاره های ایران باستان - قسمت دوم

شکل سه : نقش برجسته دو بز با پائین تنه ماهی بر روی سنگ آهک مربوط به سالهای 1500 تا 1100 پیش از میلاد از دوره ایلامی که هم اکنون در موزه لوور نگهداری میشود.

نقش ها و نگاره های ایران باستان - قسمت دوم

شکل چهار: تندیس ملکه ناپیرآسو همسر اونتاش ناپیریشا پادشاه عیلام است که حدود 130 سانتی متر ارتفاع و 70 سانتی متر عرض و 1750 کیلو گرم وزن دارد. این مجسمه که در موزه لوور نگهداری میشود از جنس برنز است که با لایه هایی از مس و طلا پوشیده شده  و بر روی حاشیه دامن ملکه نام خدایان شوش و نیز نام ملکه به خط میخی عیلامی حک شده است و مربوط به 1250 پیش از میلاد می باشد.

نقش ها و نگاره های ایران باستان - قسمت دوم

شکل پنج: بر روی این ظرف تصویر زن ایلامی با لباس بلندی شبیه فلس ماهی نقش شده است که در لبه و انتهای ظرف نقوش  تزئینی نیز دیده میشود و مربوط به دوره ایلامی میباشد.

[divider_adv topwidth=”1″ bottomwidth=”1″ linecolor=”#d9d9d9″ ]

مرضیه کمانیاندرباره نویسنده: مرضیه کمانیان ؛ محقق و فارغ التحصیل میراث فرهنگی

نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.